काठमाडौं, साउन ११ ।
नेपाली रजतपटका खलनायक ‘राते काँइला’ अर्थात् सुनील थापा बलिउडमा फेरि छाएका छन् । थापाले बलिउडकी चर्चित अभिनेत्री प्रियंका चोपडाको बक्सिङ प्रशिक्षक बन्ने मौका पाएका हुन् । हिन्दी चलचित्र ‘मेरी कोम’मा थापा प्रियंकालाई बक्सिङ सिकाउँछन् । गत बुधवार सार्वजनिक सो चलचित्रको ट्रेलरमै पटक–पटक थापालाई देख्न पाइन्छ । यसबाट पनि चलचित्रमा उनको मुख्य भूमिका रहेको स्पष्ट हुन्छ । बलिउड थापाको लागि नयाँ भने होइन । सन् १९८१ मा ‘एक दुजे के लिए’ बाट बलिउडमा अभिनय यात्रा थालेका थापाले सन १९८१ कै ‘मानव हत्या’, १९८२ मा ‘आज की आवाज’ लगायतका चलचित्रमा अभिनय गरिसकेका छन् । त्यसपछि एकैपटक उनले सन १९८९ मा ‘मनु द ग्रेट’, ‘अलबेला नसीबवाला’मा अभिनय गरे । चर्चित निर्देशक संजय लिला भन्सालीले निर्माण गरेको ‘मेरी कोम’ले भने अभिनेता थापालाई फेरि बलिउडमा स्थापित गर्ने संभावना बढेको छ । २०४६ सालतिर प्रदर्शनमा आएको सुपर हिट चलचित्र ‘चिनो’मा थापाको राते काईंलाको भूमिकालाई दर्शकले औधी रुचाए । चलचित्र ‘चिनो’ ७५ हप्तासम्म चल्यो । चलचित्र ‘ठुल दाई’, ‘आगो’ देखी पछिल्लो चलचित्र ‘मुखौटा’सम्म आइपुग्दा उनले धेरै नेपाली चलचित्रमा अभिनय गरिसकेका छन् ।
सीमा छिचोल्दै
नेपाली कलाकारले चलचित्रको देशीय सीमा छिचोलेका छन् । बलिउड र पाकिस्तानी चलचित्रमा मात्र हैन, हलिउडमा पनि नेपाली कलाकारको क्षमताको परख भइरहेको छ । मुम्बईमा कोही संघर्ष गरिरहेका छन् भने कोही स्थापीत भइसकेका छन् । नायिका झरना बज्राचार्यले बलिउड चलचित्र ‘लभ इन नेपाल’मा अभिनय गरेर आफ्नो सेक्सी काया प्रर्दशन गरेकी थिइन् । तर त्यो चलचित्रपछि उनी बलिउडमा देखा परिनन् । नायक विराज भट्ट भारतमै बनेका भोजपुरी चलचित्रमा अभिनय गरिरहेका छन् । बलिउडमा स्टण्ट ब्वाईको रुपमा चर्चामा आएका निखिल उप्रेती केही समय नेपाली चलचित्रमा एक्सन हिरोका रुपमा चर्चामा आए । अहिले नायक निखिल फेरि मुम्बईमै संघर्षरत छन् । नेपाली मुलका प्रशान्त तामाङ इण्डियन आइडल बने । नेपाली मुलकै उदीता गोस्वामीले चलचित्र ‘अक्सर’मा काम गरेर ख्याती कमाइन् । बुटवलकी ११ वर्षीया तेरिया मगरले डिआइडी मास्टर्सको उपाधी जितेर नेपाली पनि नाच्न कम छैनन भन्ने साबित गरिन् । नेपाली मुलका डेनी डेन्जोंगा त चरित्र अभिनेताका रुपमा शिर्ष स्थानमै छन् । मुम्बईमा संघर्ष गर्दा गर्दै र केही सफलताकै बीच गायक कुमार कान्छाले यो संसार छाडिसकेका छन् । फोटोग्राफर राकेश श्रेष्ठले पनि मुम्बईमा नाम र दाम कमाएका छन् ।
उदीतको उचाई
बलिउडमा जमेका दर्जनौं कलाकार अहिले त्यहाँ शानको जिन्दगी बाँचीरहेका छन् । असीकोमध्य दशकमा हिन्दी चलचित्र ‘कयामत से कयामत तक’का सदाबहार गीतबाट ख्याती कमाएका नेपाली गायक उदीत नारायण झा अहिले त्यहाँ किशोर कुमार, मोहमद रफीपछिकै लिजेन्ड गायक बन्न सफल भएका छन् । उदीतले भारतका विभिन्न भाषामा गीत गाएर आफुलाई विश्व विख्यात गायककै कोटीमा राखेका छन् । भारत रत्नलगायत दर्जनौं राजकिय सम्मान पाइसकेका उदीतपछि अब उनका छोरा आदित्यले पनि मुम्बईमा कमाल देखाइरहेका छन् ।
मनीषा मोहनी
‘सौदागर’बाट अभिनय यात्रा थालेकी अभिनेतृ मनीषा कोइरालाले दर्जनौं हिट चलचित्रमा अभिनय गरेर आफुलाई स्थापीत नायिकाका रुपमा चिनाएकी छन् । हाल क्यान्सरको उपचारपछि उनी चिकित्सककै सल्लाहमा ग्लेमरस क्षेत्रबाट अली टाढा छिन् । ‘उडायो सपना सबै हुरीले’का गायक मुरलीधर पनि मुम्बईमा विभिन्न विधामा स्थापीत छन् । हिन्दी सिरियल महाभारतमा अभिनय गरेका मुरलीधर अहिले पनि त्यहाँ गायन र अभिनयमा जमेका छन्् । नेपाली चलचित्र ‘सम्झना’ ‘तृष्णा’, ‘सम्पत्ती’ र ‘सपना’लगायतका नेपाली चलचित्रमा अभिनय हिन्दी, मैथली र भोजपुरी चलचित्रको क्षेत्रमा उनको ख्याती छ ।
बर्फीका भोला
नेपाली रंगकर्मी भोला सापकोटाले पनि सन् २०१३ को सेप्टेम्बरमा प्रदर्शनमा आएको हिन्दी चलचित्र ‘वर्फी’मा मौका पाए । चलचित्रमा भोला चर्चित अभिनेता रणवीर कपूरको साथीको भूमिकामा छन् । चलचित्र ‘आचार्य’का निर्देशक प्रशान्त रसाइलीमार्फत भोलाले त्यो चलचित्रमा मौका पाएका थिए । निर्देशक अनुराग बसुले चलचित्रका लागि कलाकार खोज्ने क्रममा प्रशान्तसँग पनि सल्लाह गरेपछि प्रशान्तले गुरुकुलका कलाकारको रुपमा भोलाको फोटो पठाएका थिए । फोटो हेरेपछि भोलालाई मुम्बई बोलाइएको थियो । ‘चलचित्र छायांकनका क्रममा एक दम रमाइलो भयो । अभिनेता मसँग रणवीरले एकदम राम्रो व्यवहार गरे । प्रायः नेपालका ठुला कलाकार आफ्ना को एक्टरसँग सल्लाह गदैनन्, तर रणवीरले मसँग सल्लाह गर्थे’, भोला भन्छन् । भोला यो चलचित्रमा रणवीर कपुर अर्थात वर्फीको बच्चादेखी बुढोसम्मको साथी हुन्छन् । वर्फीलाई विरामी पर्दा हेर्ने र रमाइलो गर्ने उनको भूमिका छ । ‘मुम्बईबाट फेरि अर्को चलचित्रमा काम पाएको छु । तर त्यसको नाम नभनौं’, भोला भन्छन् ।
क्यामरामा विनोद
नेपाली मुलका बिनोद प्रधानले सिनेम्याटोग्राफीका क्षेत्रमा मुम्बइमा तहल्का नै मच्चाएका छन् । ‘सम्झना’, ‘कुसुमे रुमाल’ र ‘तृष्णा’जस्ता नेपाली चलचित्र छायांकन गरेका बिनोदले पुनेको फिल्म इन्स्टीच्युटबाट सिनेम्याटोग्राफीको अध्ययन गरेका हुन् । पहिलो चलचित्र ‘परिन्दा’देखी पछिल्लो चलचित्र ‘भाग मिल्खा भाग’सम्म आइपुग्दा दर्जनौं चलचित्र छायांकन गरिसकेका छन् । विनोदले नै संजय लिला भन्सालीको चलचित्र ‘देवदास’को छायांकन गरेका हुन् ।
निर्देशनमा कमलकृष्ण
भारतीय निर्माताद्वय इदरीस खान र अजर खानले निर्माण गरेको हिन्दी चलचित्र ‘तेरे इश्क मै’को निर्देशन गरेर नेपाली निर्देशक कमलकृष्णले बलिउडमा निर्देशनमा पनि नेपालीको पहुँच बढाएका छन् । यो चलचित्रको छायांकनका क्रममा निर्माता अजर खानले भनेका थिए, ‘मनीषा कोइराला र उदित नारायण झाले भारतमा गएर संघर्ष गरेरै राम्रो स्थान बनाए । अब कमलकृष्णले पनि भारतमा ठुलो पहिचान बनाउनेछन् । कमलकृष्णले यसअघि पनि हिन्दी सिरियलहरु ‘चन्द्रकान्ता’, ‘शक्तिमान’, ‘युग’, ‘जुनुन’मा अभिनय गरेर मुम्बईमा घर नै किनेका छन् । नेपाली चलचित्र ‘रावण’, ‘फुलस्टप’ र ‘प्राण भन्दा प्यारो’मा अभिनय गरिसकेका कमलकृष्ण भन्छन, ‘मुम्बईमा लामो संघर्षको अनुभवकैकारण भारतीय मुलधारको चलचित्र निर्देशन गर्ने मौका पाएको हुँ ।’
‘दबंग’मा नवराज
बलीउडमा सुनील थापा मात्र हैन, अन्य नेपाली कलाकारले पनि चरीत्र अभिनयमा आफ्नो क्षमता देखाएका छन् । सलमान खानको चर्चित चलचित्र ‘दबंग’मा नेपाली कलाकारले समेत अभिनय गरेका छन् । नेपाली कलाकार नवराज विश्वकर्माले यो चलचित्रमा खलनायकको भूमिका निर्वाह गरेका छन् । चलचित्रमा नवराज ‘मुच्छर सिंह’ नाम गरेका खलनायकको भूमिकामा छन् । आफ्नो भीमकाय शरीर र बेजोड आवाजका कारण नवराजले थुप्रै हिन्दी र मराठी चलचित्रमा पनि काम गरिसकेका छन् । निर्माणमा दिवस बलीउडमा नेपाली निर्माताले पनि नाम कमाउन थालेका छन् । निर्माता दिवस बाबु पुरीले हिन्दी चलचित्र ‘बिन फेरे फ्रि मे तेरे’ निर्माण गर्दा करीब ४ करोड भारतीय रुपैयाँ लगानीमा गरेका छन् । १२ करोड भारुमा बनेको यो चलचित्रमा बाँकी रकम अन्य निर्माताले लगानी गरेका हुन । गत जेठमा प्रदर्शनमा आएको यो चलचित्रले अपेक्षित व्यापार गरेको बताइन्छ । यो चलचित्रमा आर्स देवल, अर्षिता अग्रवाल, गोविन नामदेवलगायतका कलाकारले अभिनय गरेका छन् । मनोज शर्माले निर्देशन गरेको यो चलचित्र कमेडीले भरीएकाले दर्शकले मन पराएका थिए ।
उषाको उभार
करीव चारवर्षदेखी मुम्बईमा संघर्ष गरेपछि नेपाली नायिका उषा पौडेलले पनि बलीउड चलचित्रमा मौका पाएकी छन् । उनले चलचित्र ‘सनु लडकी’मा सह अभिनेत्रीको भूमिका निर्वाह गरेकी छन् । ओस्कार विजेता चलचित्र ‘स्लम डग मिलेनियर’का एक अभिनेता अंकुल विकलको जोडीमा बनेकी उषाले मुम्बईमा भने आफुलाई रुक्मणीका रुपमा चिनाएकी छन् । केही समय पहिले काठमाडौं आएको बेला उनले भनेकी थिईन्, ‘मेरो वास्तविक नाम रुक्मणी नै हो । पासपोर्टमा पनि यही नाम छ । त्यसैले मुम्बईमा पनि यही नामले चिनिएँ ।’ नेपाली चलचित्र ‘मुना मदन’की मुना उषा अर्थात् रुक्मणीले हालसम्म चालिस वटा नेपाली चलचित्रमा मुख्य नायिका छिन् ।
पाण्डेको प्रख्याती
गुल्मी अस्लेवाका लोकनाथ पाण्डे सात कक्षा पढ्दा पढदै कामको खोजीमा मुम्बई पुगेका थिए । अहिले उनी मुम्बईमा चर्चित छन् । हिन्दी टिभी च्यानल सोनीबाट प्रशासन हुने टेलिसिरियल ‘अमर धरा’को निर्देशन गरेर चर्चामा आएका पाण्डेले सहारा च्यानलबाट प्रशारीत ‘माताकी चौकी’, ‘मान रहे तेरा पिता’, ‘अग्ले जनम मोहे वेटिया होगी’लगायतको निर्देशन गरिसकेका छन् । सुरुमा ‘तारा’ सिरियलमा काम गरेका पाण्डेले जि टिभीबाट प्रशारण भएका ‘दिवार’, ‘सटर्डे सस्पेन्स’, ‘एक्सजोन’ र ‘संसार’लगायतका सिरियलमा सहायक निर्देशक भएर काम गरे । यो अनुभवपछि उनले मिडिटेक कम्पनीमा आवद्ध भई ‘कभी बिबी कभी जासुस’मा मुख्य सहायक निर्देशकको रुपमा काम गरे । अचेल निर्देशकका रुपमा उनी मासिक ४ लाख भारु कमाउँछन् ।
हलीउडमा पनि
कुनैबेला पाकिस्तानमा ‘शिवा’का नामले प्रख्यात भएका नेपाली नायक शिव श्रेष्ठ सन् १९८० को दशकमा पाकिस्तानी चलचित्रमा छाएका थिए । शिवले ‘हम से जवान’बाट अभिनय यात्रा थालेका शिवले दर्जनौं पाकिस्तानी चलचित्रमा काम गरेर ख्याती कमाए । ओस्कार मनोनीत हलीउड चलचित्र ‘क्याराभान’मा मुख्य भूमिकामा अभिनय गरेर डोल्पाका थिन्लेले विश्वमै ख्याती कमाए । नायक राजबल्लभ कोइरालाले हलीउड चलचित्र ‘हाइवे टु धम्पुस’मा अभिनय गरेका छन् । त्यसैगरी हलीउड चलचित्र ‘काठमाडौं ः अ मिरर इन द स्काई’मा कलाकार सौम्यता भट्टराईको अभिनय हेर्न पाइन्छ ।
